Herstel van het financieel evenwicht in het sociaal domein heeft de hoogste prioriteit. Tekorten kunnen we niet meer opvangen met opgebouwde reserves. In 2019 zijn de eerste stappen gezet in het anders organiseren van het sociaal domein. Hier gaan we in 2020 mee door. De focuspunten voor het herstellen van het financieel evenwicht zijn:

• nog efficiënter  organiseren van de toegang Sociaal Domein. GelreWerkt! wordt onderdeel van de gemeentelijke organisatie;
• meer focus op algemene oplossingen;
• verbeteren van de integrale aanpak van huishoudens met veel voorzieningen;
• herprioritering van het ondersteuningsaanbod.

De noodzaak om te werken aan herstel van het financieel evenwicht heeft ons in de zomer van 2019 doen besluiten om een reeks van aanvullende maatregelen te treffen die bijdragen aan het beoogde herstel. In 2020 geven we hoge prioriteit aan de feitelijke implementatie van die aanvullende maatregelen.
Bezuinigingen op subsidies zijn onontkoombaar. In combinatie met andere maatregelen binnen de gemeente proberen we in een passend tempo het noodzakelijke evenwicht te herstellen.

Toegang tot sociaal domein

De toegang tot het sociaal domein op het niveau van de inwoners is in de wijk. De (hybride) sociale wijkteams spelen daarin een belangrijke rol. We zetten in op betere dienstverlening aan inwoners tegen lagere kosten door de mogelijkheden van het sociaal netwerk en algemene voorzieningen optimaal te benutten. We nemen meer dan voorheen de regie op de uitvoeringspraktijk van het toegangsteam om daarmee meer sturingsmogelijkheden te hebben.
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dat is een belangrijk aandachtspunt in onze gesprekken met Perspectief Zutphen. In ons streven naar vermindering van hulpafhankelijkheid  passend binnen onze visie van “zorgen voor” naar “zorgen dat” zien we een belangrijke rol weggelegd voor Perspectief Zutphen. Het gaat wat ons betreft ondermeer over versterking van gemeenschapszin en sociale netwerken rondom mensen die het moeilijker hebben. Binnen dezelfde context van voorkomen is beter dan genezen blijven we in 2020 inzetten op  laagdrempelige vroegsignalering, vooral van betaalachterstanden om problematische schulden (en daarmee nog hogere saneringskosten) te voorkomen.

Werk en inkomen

We zetten ons in om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen. Voor hen die daarbij een steuntje in de rug nodig hebben bestaat GelreWerkt!.  GelreWerkt! richt zich op  inwoners en werkgevers met de focus op werk en meedoen. Ondernemers en het onderwijs zijn voor ons belangrijke partners om deze inwoners naar werk te begeleiden. De gerichte focus van GelreWerkt! op innovatie, ondernemerschap en werkgevers helpt daarbij. De waarden van GelreWerkt! zijn:

• Werken leer je door te werken
• Iedereen heeft kwaliteiten
• Wij kijken naar de mogelijkheden in plaats van de beperkingen
• Ons doel is dat iedereen op een zo regulier mogelijke werkplek kan werken

GelreWerkt! zet  onder meer in op ontzorgen van werkgevers en werkbegeleiding en op de ontwikkeling van “beschut werk” als arbeidsmatige dagbesteding. We kijken daarbij meer vanuit mogelijkheden dan vanuit regels.

Gevarieerd onderwijsaanbod

We gaan voortvarend verder met de uitvoering van het (bijgestelde) masterplan onderwijshuisvesting. Samen met onder meer scholen, ouders en leerlingen blijven we ons sterk maken voor behoud van de waardevolle diversiteit aan onderwijs in Zutphen.
We zijn gestart met de nieuwbouw van een nieuwe cluster 4 school en met de nieuwbouw van het Mozaïek samen met een deel van de Anne Flokstraschool en een basisschool. Op de locatie van het voormalige Flamco-terrein wordt in de toekomst een nieuwe school voor VMBO en Mavo XL (Het Kompaan) gebouwd; de plannen hiervoor worden verder vormgegeven. Alle projecten die vanaf nu worden gestart zullen “Bijna energieneutraal” (BENG) worden gebouwd. Dit heeft een enorm effect op de benodigde investeringskredieten.
Inclusief onderwijs blijven we belangrijk vinden. Ook kinderen met een beperking kunnen in onze optiek zoveel mogelijk deelnemen aan regulier onderwijs. Het masterplan voeren we niet alleen uit omdat scholen nu eenmaal een gebouw nodig hebben, maar ook omdat we hiermee stevig kunnen investeren in de verbinding onderwijs-arbeidsmarkt. Onderwijs moet ondermeer opleiden naar werk. Met dat doel voor ogen werken we samen met VMBO, ROC, bedrijfsleven en instellingen. Zowel lokaal als in regionaal verband. We blijven een actieve partner in het onderzoeken van de mogelijkheden en kansen van een ‘techniekfabriek’ in Zutphen.

Gezond en veilig opgroeien

We herijken het beleidsplan jeugd. De basis daarbij is preventie en de samenhang met voorschools aanbod, onderwijs, jeugdhulp, gezondheid en veiligheid.
We streven naar een doorlopende lijn van opvoed- en opgroei ondersteuning voor kinderen tot 6 jaar. We blijven voor- en vroegschoolse educatie voor kinderen met taalachterstand, en gezinnen met een sociaal medische indicatie daarom ondersteunen, terwijl we ook maatregelen gaan treffen om de kosten beter te beheersen. Uiteraard blijven we oog houden voor de juiste kwaliteit.
Ook in de jeugdzorg willen we de beweging van zware naar lichtere hulp zo dicht mogelijk bij huis versnellen. De samenwerking met huisartsen én met zorgaanbieders gaan we versterken om tot beter passende hulp en tot minder en lichtere indicaties te komen. Voor kinderen die aangewezen zijn op relatief kostbare verblijfsvoorzieningen gaan we op zoek naar alternatieve voorzieningen en vormen van ondersteuning: ‘voor ieder kind een thuis’.
We gaan in het preventief jeugdbeleid breed samenwerken met de organisaties in de gemeente. Ook het onderwijs is een belangrijke partner in het streven naar het voorkomen van problematiek bij kinderen. We nemen daarom actief deel aan de pilots jeugdhulp in de school, geïnitieerd door het samenwerkingsverband passend onderwijs.
We streven naar een integrale aanpak voor de ondersteuning van jongeren in een kwetsbare positie. We willen doen wat nodig is en maken daarvoor samen met onze partners een plan voor het voorkomen van schooluitval en jeugdwerkloosheid.

Organisatie huishoudelijke zorg

Huishoudelijke zorg is een belangrijke voorziening die vooral ouderen in staat stelt om langer zelfstandig te wonen en te leven.
In de afgelopen twee jaar hebben we verschillende overeenkomsten gesloten met aanbieders van huishoudelijke hulp. Twee daarvan zijn werknemerscoöperaties die bij hun start zijn ondersteund met de subsidieregeling van de gemeente voor werknemerscoöperaties in oprichting.  In 2019 heeft opnieuw een tariefuitvraag plaatsgevonden. Op basis daarvan is het tarief voor HZ2 aangepast. In 2019 en 2020 zetten we in op contractmanagement en kwaliteitssturing.  In 2021 lopen de huidige contracten af. In het plan van aanpak Toekomst huishoudelijke zorg werken we verschillende scenario's uit. De uitgangspunten uit het coalitieakkoord zijn daarbij leidend.  

Hulp aan huishoudens met meerdere problemen

Het gaat om ruim 80 huishoudens in Zutphen. De aanpak van deze problematiek heeft in 2019 vertraging opgelopen maar daarmee is onze ambitie niet verlaagd. In de herfst van 2019 pakken we in samenwerking met passende ondersteuning met behulp van de zogenaamde doorbraakmethode dit dossier weer op. We blijven streven naar een verbetering van de beleefde kwaliteit van leven van deze huishoudens tegen lagere maatschappelijk kosten. We gaan hiermee in 2020 volop verder.

Maatschappelijke opvang en begeleid wonen en de opstap woningen

Voor personen die niet of nog niet helemaal zelfstandig kunnen wonen, bieden we een breed spectrum aan beschermde en begeleide woonvoorzieningen. Ons doel is het mogelijk maken dat de doelgroep zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen en zo snel mogelijk uitstromen uit beschermd wonen.  Bijvoorbeeld met Opstapwoningen, dit zijn sociale huurwoningen met aanvullende huurvoorwaarden, voor personen die vanuit een instelling (weer) op zich zelf gaan wonen en daarin extra begeleiding kunnen gebruiken. Voor degenen die dat nodig hebben zijn de zorginstellingen goed bereikbaar en is er een soepele overgang van instellingszorg naar ambulante zorg thuis. Daarbij werken we regionaal samen met Deventer als Centrumgemeente.

Aanpak Huiselijk Geweld

In de aanpak van huiselijk geweld werkt Zutphen samen met verschillende ketenpartners, zoals jeugdbescherming, Veilig Thuis en Raad voor de Kinderbescherming. Dat doen we vanuit Zorg, de toegangen sociaal domein en vanuit Veiligheid onder andere via de Veiligheidskamer. De integrale benadering krijgt in 2020 een extra impuls met de ingevoerde wet Meldcode (die professionals verplicht te melden bij Veilig Thuis). Er komt een multidisciplinaire aanpak voor een gezamenlijke analyse en aanpak van hulpverlening (zorg, politie en justitie). Per casus wordt het hulpteam samengesteld, met professionals uit verschillende instanties en een vaste contactpersoon voor het hele gezin (en de ex-partner).

Stimuleren van sporten en bewegen

Sporten en bewegen blijven belangrijk voor jong en oud. Hiervoor is een goede basis infrastructuur nodig. Daarom zijn we volop bezig met het oprichten van een Sport B.V. De planning is om per januari 2020 het zwembad in deze Sport B.V. onder te brengen.
Het interim-bestuur van het zwembad heeft mooie stappen gezet om te komen tot een gezonde exploitatie. Daarmee is het zwembad in rustiger vaarwater gekomen. Wel is het jaarlijks door de gemeenteraad beschikbaar gestelde subsidiebedrag onvoldoende om in een goede bedrijfsvoering te voorzien.  Vanaf 2020 is er structureel een verhoging van € 100.000,-  nodig van de subsidie.